Báe̤k-muòng Gū-sê̤ṳ (北门古事）

Diŏh Báe̤k-liāng gâe̤ng Nàng-kă̤ dăng-dŏng áik-áik gi bàng-iòng siông-lā̤, nâung-nâung gi Lò̤-nguòng siàng chuŏng-kŭi ĭ gi sĭng-tā̤. Diŏh i báe̤k-sié, Báe̤k-liāng liāng-kă â-dā̤, tăng kŭi duâi-duâi siŏh piéng miĕk-miĕk gi Hók-ciŭ sék gū-chuó, cŭ-uái cêu sê Lò̤-nguòng gi Báe̤k-muòng, nguāi ngiâ-gŭng ngiâ-mā chuó cêu dêu cŭ-uái, iā sê nguāi có̤-sá̤ sĕng-uăk gi dê-huŏng. Sék-guī nièng guó lau, iā sâ̤ nó̤h ī-gĭng kék suói-nguŏk chék mò̤ kó̤, nâ diông nguāi gé-é diē-sié gi gīng gâe̤ng nè̤ng mīng-uōng mâ̤ cāu.

Báe̤k-muòng ô lâng dèu lâe̤ng-lâe̤ng có̤ siŏh ciáh “卜” cê, ciŏng Báe̤k-muòng gi chuó buŏng săng dó̤i. Ciā duâi-chuó dâi-buô-hông dŭ-sê cŭ-uái gi dê-cuō gă-cŭk kiá kī-lì gi,  să̤-sié gâe̤ng nàng-sié cuō-iéu sáng Dâng -- nguāi ngiâ-gŭng gi sáng, ĭ chuó cêu dêu diŏh cŭ-uái; dĕ̤ng-sié gâe̤ng dĕ̤ng-báe̤k-sié sáng Lièng, cêu sê nguāi ngiâ-mā gi gă-cŭk.

Ngiâ-gŭng chuó gi ciáng-chuó gāi-huóng chĕ̤ cêu kék gâing ū-cŏng-buô tiáh kó̤ có̤ sé̤ṳk-siá, ngiâ-gŭng diŏh huàng-chuó dêu, nguāi gó mâ̤ gé-dâi gi sèng-hâu iā dêu cŭ-uái. Ciā chuó gi duâi-muòng sê dái ciéu-biáh gâe̤ng muòng-tàu-bùng gi hi cṳ̄ng. Ĭng-ôi ciéu-biáh gi nguòng-ĭng, muòng-diē áng-mŏ̤h-mŏ̤h, nguāi có̤-sá̤ giăng áng, màng-buŏ diē muòng gi sèng-hâu dŭ sê ngâing bié diē. Muòng diē-sié sê siŏh ciáh huă-tiăng, tiăng sèng-dāu ô lâng ciáh ngṳ̀-diè, ngṳ̀-diè iā chĭng, biáh gèng-dēng săng iā sâ̤ chăng-tì, nguāi mók hŭ-uái káng ngṳ̀ gi sèng-hâu iā giăng â̤ láe̤k â. Huă-tiăng lièng siŏh ciáh nâung-nâung gi bùng-găng, bung-găng ô muòng tĕ̤ng gáu ngiâ-gŭng dêu gi dó̤i-só: siŏh lŏ̤h gáh-làu gâe̤ng bô siŏh bĭh ngṳ̀-diè. Nguâi có̤-sá̤ dêu làu-siông, làu-tăi sê hi cṳ̄ng kók chiòng âu chà làu-tăi, chṳ̆k siông ngi-ngia ngi-ngia giéu. Nê cèng gi guó-dô̤ ô guī ciáh bung-găng, ng báik kă̤-sié, nguāi éng-chiông dṳ̆ng dék diē hi ciáh bùng-găng ô siŏh cṳ̄ng sìng-bé gāng, áu-chiông dùng-uâ gó-sê̤ṳ diē-sié gi mĭk-sék siŏh-iông, nâ buóh muóng nguāi ká̤-sié, nguāi hiêng-câi nĭk-giāng dŭ chòng mâ̤ kī lau, cêu dŏng sê máe̤ng-diē gi siōng-chiông lau.

Téng ngiâ-gŭng chuó âu-muòng chók, sê siŏh bih nâung-nâung diàng-diàng, dăng-dŏng ô siŏh ngāng ciāng, cŭ-uái sê cṳ̆-niòng-nè̤ng sā̤ ĭ-siòng gi dó̤i-só. Bòng-biĕng kó̤ să̤ chiòng ô siŏh dèu gău-gău, gău diē gi cṳ̄ gó-dā̤ iā táh, nguāi nā̤ có̤-sá̤ diŏh diē-sié niăh guó ngṳ̀ hà. Chiòng ngiâ-dāu sê gâing-céng-hū sé̤ṳk-siá, gô-dā̤ gâing-ngà gi siŏh buô-hông. Diàng-diàng lêng-nguôi siŏh bèng sê Sĭk-siēu sĭng-săng gi sé̤ṳk-siá, gô-dā̤ sê siàng-huòng-miêu. Cĭ lŏ̤h duâi chuó ĭ săng kiá kī, dâi-kái ô săng sé céng, siŏh céng gèng siŏh céng. Iù gă̤-cô̤ bà siông, muōi siŏh céng dŭ ô siŏh siéng gṳ̄ng-muòng, gó̤-lòng cô̤ téng ngiâ-dāu káng guó iā ô ké-sié. Nguāi siŏh ciáh siēu-hŏk sĭng-săng chuó cêu dêu diē-sié, nguāi iā ô diē káh-dièu guó. Gĭng-dáng cŭ-uái ī-gĭng biéng siŏh ciáh siēu-hók (hé̤k-chiā êu-dé-uòng?) lau, gó hō̤ cīng-tā̤ gióng-dé̤ṳk muôi kék pó̤-huâi, iā sáung sê có̤-huá ma.

Ngiâ-gŭng chuó chiê dó̤i-méng iā sê sáng Dâng gi duâi chuó, nguāi duâi lau ī-hâiu ciáh báik cŭ-uái uòng-dā̤ sê Lò̤-nguòng ô-miàng gi dê-cuō Sĕk-sĕk gi chuó. Cĭ ciáh Dâng Sĕk-sĕk, nguāi ngiâ-gŭng gì dùng cŭk, găk gāi-huóng hâiu gi céng-dé dáu-cĭng diē-sié kék dáung có̤ áuk-bá dê-cuō chiŏng-bé láe̤k. Dáng-sê tiăng gó-dā̤ giŭ ĭ chuó có̤-gĕ̤ng gi siŏh ciáh ĭ-mū gōng,i mâ̤ giéng gáe̤k ciā nè̤ng ô niŏk ngài. Ĭ bók-guó sê chiĕng-chiĕng-uâng-uâng dŏng-sì gi céng-dê hĭ-sĕng ciā dăng-dŏng gi siŏh ciáh. Sĕk-sĕk ĭ muói sèng guī nièng gó diŏh, nguāi siŏh ciáh biēu gêu ôi lau biĕng cŭk-puō kó̤ tō̤ ĭ, dáng-sê ĭ sṳ̄-cṳ̆ng mâ̤ sìng-nêng ĭ sê Sĕk-sĕk gi muói. Céng-dê kṳ̄ng-buó dŭ guó guī-sĕk nièng lau, dáng kṳ̄ng-buó gi lĭk-liông giòng gáu hāu siŏh ciáh nè̤ng guī-sĕk nièng ī-hâiu gó-sê mò̤ gāng méng-dó̤i hiêng-sĭk, īng-uōng sĕng-uăk diŏh hâiu-mì-céng diē-sié, niŏk gáe̤ nè̤ng sĭng-gàng gi dâi-gié…

“卜” cê gău-chă gi ôi-ché̤ṳ, ô sioh cuō chuó té̤ṳk diē gūi mī, bô káe̤ng chók siŏh ciáh nâung-nâung gi diàng, diàng-diàng dăng-dŏng iā ô siŏh ngāng ciāng, gièng-gièng iā sê sā̤ ĭ-siòng gi dó̤i-só. Téng “卜” cê hi siŏh hòng hióng gău-chă hū-uái giàng, iā huông cêu mâung diŏh ciā ciāng gâe̤ng ĭ â-dāu gi chuó chiòng-méng siông gèng-gèng ièng-ièng gi dāu-muòng. Ciā chṳ̆ng-muāng gū-diēng ké-sék gi huá-méng ī-gĭng diâng gáu nguāi tàu-nō̤ diē-sié, biéng nàng-nguāi Báe̤k-muòng gé-é gi gĭng-diēng giáng-tàu.

“卜” cê hi siŏh huàng siông-lā̤ sê nguāi ngiâ-mā Lièng gă gi chuó, nguāi gêu-gŭng dêu cŭ-uái. Cuòi sê siŏh lŏ̤h lâng huàng lâng céng gi duâi chuó. Bī nguāi ngiâ-gŭng chuó hâing-ông, Lièng gă gi chuó gī-hŭ uòng-hō̤ gi bō̤-còng â lì. Ĭng-ôi Lièng gă chók lau siŏh ciáh Liĕk-sê̤ṳ ---- 1927 nièng kék Guók-mìng-dōng sák-hâi gi Ū-háng Dâi-hŏk gáu-sêu Lièng Kō̤-ì, sū-ī ciā chuó bô kék gâing-céng-hū diâng ôi ùng-ŭk bō̤-hô dăng-ôi. Mìng-guók sèng-hâu Lièng gă cêu gĭng-ìng Lò̤-nguòng gi éng-sáuk-chiōng gâe̤ng  kiák-sióng-guāng lau, dâi-kái ĭ chuó gi siŏng-ngiĕk tàu-nō̤ sê mì-duòng gi, nguāi guī ciáh gêu gĭng-nĭk gi sé̤ṳ ngiĕk dŭ mò̤ ngài. Gêu-gŭng chuó kék nguāi éng-chiông dék chĭng gi cêu sê chuó-diē gi kiák-sióng-guāng lau. Dŏng-sì kiák-sióng-guāng dióh duâi chuó bong-bièng, gâe̤ng duâi chuó lièng kī lì. Diē-sié buó-dé gi bàng-bàng-táh-táh, chŭi-iòng nâung, dáng-sê iā cóng, chiòng gèng-dēng guá lau iā sâ̤ sióng-piéng. Nguāi dó̤i kuàng-gīng gi héng-ké̤ṳ mìng-hiēng duâi kó̤ dó̤i sióng-piéng gi héng-ké̤ṳ. Lâng huàng lâng céng gi duâi chuó ô-gáu nguāi káh-dièu lau. Nguāi â̤ téng lièng-ciék tiăng-dŏng cĭ-găng gi huàng lâe̤ng, iù dék dĕ̤ng bèng gi kiák-sióng-guāng bié gáu dék să̤-sié gi hi ciáh tiăng-dŏng, gái iù hŭ-uái bié gáu âu tiĕng-ciāng, cêu chiông huòng-dá̤ sung-iù ĭ gi gṳ̆ng-dáing siŏh-sáik. Nguāi dó̤I Hók-ciŭ duòng-tūng going-dé̤ṳk gi tiáng cêu sê téng có̤-sá̤ cūng-kuāng káh-dièu dăng-cŏng buòi-iōng chók gi.

Lièng gă duâi chuó diē-sié gó dêu lau nguāi siŏh ciáh sīng-mā, nguāi mă gáe̤ ĭ Mā-gŭ. Mā-gŭ sê Dâng gă gi sĭng-hô, uòng-dā̤ dêu Dâng-gă gi ciáng-chuó, ū-cŏng-buô buăng-ciē ī-hâiu, ĭ cêu kék ăng-bà̤ gáu cŭ-uái dêu, hŭng-puói lau lâng găng bùng-găng. Mā-gŭ ô siŏh ciáh gŏ̤-siông gi ìng-gáh. Ĭ ká̤-nièng mò̤ lau lâu-gŭng, cê-gă siŏh ciáh nè̤ng sĭng-kū ciŏng-giāng. Ī-hâiu ĭ giāng bô giàng gi ká̤, ĭ sŏng bô diŏh Hók-ăng dêu, nàng-dáik lì káng-uông ĭ. Cêu-sáung cūng-kuāng, nguāi káng-giéng gi Mā-gŭ táu-dā̤ dŭ-sê hi-muāng lŏk-guăng, méng dái chiéu-ṳ̀ng. Ĭ dái-nè̤ng iā hō̤, cṳ̀ng-lài mò̤ gâe̤ng nè̤ng găng-giĕk, kō˘-nèng sê ìng-ôi ĭ sê Tiĕng-cuō-gáu-dù ma (Báe̤k-muòng sê duòng-tūng gi Tiĕng-cuō-gáu-kṳ̆, hó-dê̤ṳng cêu ô Lò̤-nguòng dék gô gi Tiĕng-cuō gáu-dòng). Nguāi dâ̤-ék huòi tĕ̤k gáu Séng-gĭng cêu sê dióh ĭ chuó. Dŏng-sì nguāi káng-giéng ĭ dái siŏh hó lō̤-huă-giáng káng Séng-gĭng, nguāi cêu iā cháiu dău kó̤ káng. Hi buōng Séng-gĭng sê iù êu hióng cō̤ páh-dĭk bà̤ gi, dŭ sê huàng-tā̤-cê, gŭ-gié sê mìng-guók sèng-haiu gi cṳ̆. Nguāi nâ káng lau Cháung-sié-gé, siā diē-nè̤ng săng diē-nè̤ng siā lau gó-lòng hiĕk, iā ô-mê. Sèng lâng nièng, Mā-gŭ ĭ sŏng ciŏng ĭ ciék gáu Hók-ăng kó̤ dêu. Kó̤-nièng-màng nguāi nā̤ gó huáng nguāi kó̤ Hók-ăng káng ĭ, có̤i-hâiu muôi kó̤, mò̤ siōng-gáu cuòi being siŏh ciáh mīng-uōng gi mì-hâng ---- Mā-gŭ gĭng-nièng-màng diŏh Hók-ăng giàng lau, cṳ̆ng-nièng gāu sĕk guī huói, tiăng-gōng ĭ giàng gi iā ăng-siòng. Dâi-gă dŭ gōng ĭ sê hō̤-nè̤ng ô siêng-cṳ̆ng. Uông ĭ diŏh tiĕng-guók siōng-hók.

Nguāi ô có̤ guó siŏh ciáh máe̤ng: nguāi diŏh siŏh ciáh iā duâi iā chĭng gi chuó diē-sié káh-dièu, Hăk chuó ô iā sâ̤ céng, iā sâ̤ huàng, ô ngṳ̀-diè, ô huă-tiăng, hăk tiĕng-ciāng dék-biék duâi dék-biék dòng, nguāi táu-dā̤ mò̤ káng-giéng guó ci-mang cóng gi chuó. Cuòi sê diē-dó̤i? Cūng-mò̤ sê siōng-chiông diē-sié ngiâ-gŭng chuó kék tiáh láe̤k gi ciáng-chuó? Hĕk-chiā sê Báe̤̤k-muòng lêng-nguôi siŏh lŏ̤h ī-gĭng mò̤-diŏh gi duâi chuó, nguāi diŏh mìng-mìng cĭ-dṳ̆ng káng-giég ĭ? Iā hĕk-chiā cī bók-guó sê nguāi dó̤i cŭ-uái gi ái huá ôi máe̤ng dṳ̆ng gi cṳ̄ng-cṳ̄ng.

Ciā gèng-gèng gi mā-tàu-chiòng â-dā̤ gi nè̤ng gâe̤ng dâi, ī-gĭng chăng gáu Báe̤k-muòng gi muōi siŏh dó̤i cŏng-tàu diē, nêng-cĭng tiăng, nṳ̄ tiăng â̤ gáu ĭ gōng kī gi Báe̤k-muòng gô-sê̤ṳ.

[ 本帖最後由 lumiere 於 2008-1-5 00:40 編輯 ]

非常感人的文章，我觉得lumiere的母语文学能力已经可以登大雅之堂了，是不是可以考虑开一个母语博客了呢？

我很希望有更多的朋友一起来写闽语：不仅是在学术上讨论她，而更重要的是要让她承载一些更丰富更永恒的东西。我想这就是文学超越语言之处，语言可能会死，但她的文学——从诞生的那一刻起，即已获得了永生。

====

我再次来鸡蛋里挑点骨头。一些明显是typo的，我就略去不提。有些错误出现频率比较高或是一些比较关键的知识点，我这里指点一下。

故事的“故”是gó，不过福州话应该是“古事”，即gū-sê̤ṳ，请lumiere核实。

有个diŏh写成diŏk了。

住，是dêu。

Ciáh duâi-chuó，作为代词的this，一般认为是ciā。

sang Dâng，“姓”未标调。

Ngiā-gŭng chuó，“外”标错调。

宿舍的“宿”是阴入，因此应写作sé̤ṳk-siá。

uòng-ĭng -> nguòng-ĭng

áng-mŏ̤k-mŏ̤k，ŏ̤后面是不可能以k结尾的，核实读音。

蜀，应该是阳入，siŏh。

sing-mĭk gāng，是说“神秘感”吗？福州话的“秘”是阴去字，以b（[p]）为声母，写作bé。“密”，倒的确读mĭk。

gău diē gi cṳ̄ gū-dā̤ iā ták，旧底，是gó-dā̤，澈，是táh。

先生，罗源是说sĭng-siăng吗？福州说sĭng-săng[siŋ-naŋ]。

kák-dièu -> káh-dièu。记住，后字有发生声母类化的，前字一般不可能是k尾。

iêu-dé-uòng -> éu-dé-huòng。

斜，罗源读chiê吗？福州读chiâ，咋刚好倒过来了。

céng-dé dáiu-dĭng -> céng-dê dáu-cĕng。

不，是阴入的bók。

dăng-dŏng，福州是说dài-dŏng，不知罗源的前面那个字是什么。

始，我觉得应该是sṳ̄，再核实。

sêng-nêng -> sìng-nêng。

kūng-buó -> kṳ̄ng-buó。

hâiu-ì-céng -> hâiu-mì-céng，福州话遗、维、唯等字都是读mì。

uôi-ché̤̤u -> ôi-ché̤ṳ

bó，应为bô。

héng-ông，是兴旺吗？我觉得是hĭng-uông。

gáu-siêu -> gáu-sêu

bō̤-hó dăng-uôi -> bō̤-hô dăng-ôi

kiáh-sióng-guāng，那个字应该是kiák。

ì-duòng -> mì-duòng。

sŭi-iòng -> 福州是读 chŭi-iòng。

sĭng-hô，应该是sĭng-bô（[siŋ-mou]）。

ciă sióh ciáh nè̤ng，ciă，自家，cê-gă。

káng-uông，有个更本洋的词“觑”ché̤ṳ。

dái-nè̤ng，待，dâi。

dék-ék huòi -> dâ̤-ék huòi

右，是êu。一般来说嘛，会是烧韵ieu的，普通话都读ao或者iao。

ô-mé -> ô-mê。

ì-hâng -> mì-hâng。

tiĕng-guŏk -> tiĕng-guók。

ték-biék，特别，dĕk-biék。

Hék-chiā，或，hĕ̤k/hĕk。

多谢GnuDoyng，见笑了，错误都已经纠正过来。

héng-ông其实是hâing-ông，已改正。

先生，罗源说sĭng-siăng（θiŋ-niaŋ)。罗源音里有个现象，两字并列时，韵母有时会相互影响，sĭng-siăng本来应该是sĭng-săng的，可是前字的i被带入后字，成为siăng。按照平话字规则，我还是把它改回了sĭng-săng。

斜，罗源的确读chiê，我没注意到福州读chiâ，很有意思的对调。

“dăng-dŏng，福州是说dài-dŏng，不知罗源的前面那个字是什么。”--dăng-dŏng，意为“里面，当中”，也可能是写dàng-dŏng，我也不知道本字应该是什么。也许对应了罗源话的另一个小规则，并列的两字韵尾会相互影响，dài-dŏng的dài受后字影响，多出一个ng的音，变成dàng。这个待考。

ciă和cê-gă，如果不太严格的话，我觉得都可以用，前者算是口语化的字把，比如don't和do not，前者偏口语化，后者主要用于书面。

文里面可能还有一些罗源特有的用字用语，也可能还有笔误，如果大家对某字某词的意义有疑问的话，请告诉我。
至于开博的事，我其实偶尔会写一些东西，但是一直没精力来照看blog，只能是长期没更新的那种……如果有时间，我会尽量写一点的

[ 本帖最後由 lumiere 於 2008-1-1 10:41 編輯 ]

我记得周国平有说过，人有两种眼睛，一种是外在的眼睛，用于感知外在的事物；一种是内在的眼睛，用于思考。他说，如果人放弃了写作的习惯，就等于放弃了内在眼睛的功能，于是生活便裂作毫无意义的碎片了。

正因为如此，我们应该养成写作的习惯——而我自己便是如此，无论工作多烦，我下了班，总要独处一两个钟头，写一点东西。母语blog只是个建议，像阮那样的简单朴素的就很好了。其实blog并不要花太多时间打理，一个月写一两篇就OK的。还有就是，lumiere可以考虑在wiki上写一点点简单的文字，比如创建个Lò̤-nguòng的条目啦什么的。你真的可以做到的！

我一年沒寫了

Lò̤-nguòng条目我断断续续写了几周了，弄好了就加进去

先說總體的, 然後我詳細的對每個詞彙或表達方式提出我的看法. 當然這些看法都是基於閩縣話的角度.  

1, ui 的聲調符號要標在 u 上方

2, 形容詞修飾名詞的時候, 形容詞後跟量詞是閩語的特色, 所以'大房子'都講'大間厝'

3, '動詞+過'用'有+動詞+著(dioh)'來代替.
　　吃過 有食過>有食著
　　去過 有行過>有行著

4, 形容詞+其+名詞 可以用 形容詞+dióh+名詞代替, 避免文中過多的'其'

5, 牆上, 屋裡, 桌上, 井裡 這裡的'上', '裡' 還有動詞+'起來'的'起來' 用 lā̤ 比較本土
　　牆 lā̤,  厝 lā̤,  桌 lā̤,  井 lā̤,  連 lā̤ (連起來)

6, 動詞+láe̤k 表示 動作完畢 是羅腔的特有吧. 閩縣腔是 動詞+lâi/lâi ‧gó̤/ ‧gó̤

7, 動詞+'了'表示行進時
　像這句　chiòng gèng-dēng guá lau iā sâ̤ sióng-piéng
　這種情況, 閩縣話都用 動詞+lā̤, 我不知道這是不是羅腔的用法, 我發現你的文章裡面有不少地方有這樣用.

8, 聲調符號這篇錯誤較多, '事業'的'事'該是 sê̤ṳ, 不是上去. '其'要寫作 gì, 不是 gi

9, 有些概念很長的很多的話, 最後切成短句來寫, 否則用長句寫的話會發現只能用華語的詞彙或句式

10, 我發現你在文章, 名詞+'裡'經常寫作 名詞+diē, 我不知道是否羅腔的用法. 閩縣腔'裡'說成 雙音節的'裡勢', 一般不單說'裡'


áik-áik gi bàng-iòng siông-lā̤
> a̤h-a̤h/ek-ek dióh bàng-iòng gà̤-dēng sié

diēng kui
> tang kui

Báe̤k-liāng liāng-kă â-dā̤, diēng kuĭ duâi-duâi siŏh piéng miĕk-miĕk gi Hók-ciŭ sék gū-chuó
> Mek-mek dióh gòng duâi piéng Hók-ciu sék gô-dā̤ chuó dioh Báe̤k-liāng ka tang kui ‧gó̤

nè̤ng-nè̤ng gi Lò̤-nguòng siàng
> Ciā ‘nè̤ng-nè̤ng’ sê miéh nó̤h é-sé̤ṳ?

iā sê nguāi có̤-sá̤ sĕng-uăk guó gi dê-huŏng
> Cū-uái ng sāi sāi ‘guó’ cī bih sṳ̀ lāu.

iā sâ̤ nó̤h ī-gĭng kék suói-nguŏk chék kó̤
> iā sâ̤ nó̤h du gâe̤ng suói-nguok chék mò̤ ‧gó̤

nâ diông nguāi gé-é diē gi gīng gâe̤ng nè̤ng mīng-uōng mâ̤ cāu.
> lâ diông nguāi nō̤ diē sié gâ̤ gé gì hung-gīng gâe̤ng nè̤ng gâ̤ dioh ‧lā̤

Báe̤k-muòng ô lâng dèu lâe̤ng-lâe̤ng có̤ siŏh ciáh “卜” cê,
> Báe̤k-muòng ô lâng dèu lâe̤ng-lâe̤ng giāng, bà̤ ‧lā̤ o̤h háng-cê “卜” sióng

buŏng săng dó̤i.  
> buong sang léng

ĭ chuó cêu dêu diŏh cŭ-uái
> ng sāi ‘dioh’ cī bih sṳ̀

biáh siông săng iā sâ̤ chĭng-tăi chĭng-tăi
> biáh gà̤-dēng; chiang-tì

nguāi mók hŭ-uái káng ngṳ̀ gi sèng-hâu iā giăng â̤ láe̤k â
> lé̤ṳk giâ,  Nguāi sê gōng ‘lé̤ṳk’

siŏh lŏ̤h gáh-làu gâe̤ng bô siŏh ciáh ngṳ̀-diè.
> sioh lo̤h gáh-làu, iâ ô sioh bih diè

dêu làu-siông
> làu-dīng

làu-tăi sê hi cṳ̄ng kók chiòng âu mŭk làu-tăi
> dak-dāu sê hī cṳ̄ng piák chiòng âu gì chà làu-tai

bà kī-lì gi-ga-gi-ga có̤-siăng
> bà ‧lā̤ ngi-ngia ngi-ngia giéu

cāu-lòng
> guó-dô̤

áu-chiông
> ??

dung-uâ
> dùng-uâ

nâ-sê muóng nguāi nguòng-ĭng
>nâ buóh muóng nguāi ká̤-sié

cêu dŏng sê máe̤ng-diē gi siōng-chiông lau
> cô muōng dáung máe̤ng diē-sié muōng siōng ‧gì

Téng ngiâ-gŭng chuó âu-muòng chók sê siŏh ciáh nâung-nâung gi diàng-diàng
> Téng ngiâ-gung chuó âu muòng giàng chók ‧lì, sê nâung-nâung dióh sioh bih diàng

Bong-biĕng kó̤ să̤ chiòng ô siŏh dèu gău-gău
> bieng-dau āi sa̤-chiòng hū-uái sê sioh dèu gau-gau giāng.
旁邊 Bòng-bieng

gău diē gi cṳ̄ gó-dā̤ iā táh
> gau cūi iā cing

niăh guó ngṳ̀ hà
> ô muo guó ngṳ̀ hà

Chiòng ngiâ-dāu
> chiòng-ngiâ

gū-dâi gâing-ngà gi siŏh buô-hông
> gô-dā̤ ....

Sĭk-siēu
> Sik Siēu (sik-ngiêng siēu-hók nê?)

dâi-kái ô săng sé céng
> duâi mō̤ ô sang-sé céng
(nguāi hū-uái ‘céng’ gōng ‘siéng’)

siŏh céng bī siŏh céng gèng
> sioh céng gèng sioh céng

muōi siŏh céng dŭ ô siŏh ciáh gūng-muòng
> gieng-dáe̤k (or si-sioh) céng du ô sioh siéng gṳ̄ng-muòng (拱門? nâ sê, huòi cô dioh te̤k gṳ̄ng-muòng)

iā ô ké-sié.
> ké-sié iā ui (威)

Gĭng-dáng cŭ-uái ī-gĭng being siŏh ciáh siēu-hók gó-sê êu-dé-uòng lau
> being ?  Gó ô, cī guó uâ miéh nó̤h é-sé̤ṳ?

nguāi duâi lau ī-hâiu
> nguāi duâi ‧gó̤ hâiu

cŭ-uái uòng-dā̤ sê Lò̤-nguòng ô-miàng gi dê-cuō Sĕk-sĕk gi chuó.
>cū-uái gó sê Lò̤-nguòng ...  

dáiu-dĭng
> dáu-cing

ó-bá dê-cuō
> áuk-bá

Dáng-sê tiăng gó-dā̤ giŭ ĭ chuó có̤-guó gĕ̤ng gi siŏh ciáh ĭ-mū gōng, ĭ iā káng mâ̤ chók Sék-sék ô sié-nó̤h ngài gi dê-huŏng
> ... giu i chuó có̤ ge̤ng ..., i mâ̤ giéng gáe̤k ciā nè̤ng ô có̤ ngài.

Sĕk-sĕk ĭ muói
> iák muói or i gì muói

ô siŏh dó̤i chuó tó̤i diē guī mī
> ô sioh cuō chuó té̤ṳk diē gūi mī

káe̤ng chók bô siŏh ciáh  nâung-nâung gi diàng
> bô káe̤ng chók sioh léng nâung nâung dióh diàng

gièng-gièng
> gièng-dau

Téng “卜” cê hi siŏh hòng hióng gău-chă ché̤ṳ giàng lì,
> ... hī sioh hòng tiēu ga-cha hū-uái giàng

iā huông cêu â̤ káng-giéng ciā ciāng gâe̤ng ĭ â-dāu gi chuó
> ... ché̤ṳ dioh ... â-sāu ...

Ciā chṳ̆ng-muāng gū-diēng ké-sék gi huá-méng ī-gĭng diâng gáu nguāi tàu-nō̤ diē-sié, biéng nàng-nguāi Báe̤k-muòng gé-é gi gĭng-diēng giáng-tàu.
> Cī sioh mók, gô-dā̤-dā̤ gì hung-gáh iā dâe̤ng, iā ô ché̤ṳ, i dāng gah nguāi tàu-nō̤ diē-sié, gah iā diâng..., sê nguāi nō̤ diē sié dék ging-diēng gì sioh mók.
‘biéng nàng-nguāi’ sê miéh-nó̤h é-sé̤ṳ?  

duâi chuó
> duâi gang chuó

Bī nguāi ngiâ-gŭng chuó hâing-ông
> Gâe̤ng nguāi ngiê-gung chuó piâng, ciā chuó hō̤ miâng

Lièng gă gi chuó gī-hŭ uòng-hō̤ gi bō̤-còng â lì
> Lièng ga chuó gi-buōng du còng giâ lì.

chók lau siŏh ciáh Liĕk-sê̤ṳ
> chók sioh ciáh ‘liek-sê̤ṳ’; ng-sāi sāi ‘lāu’ cī cê

sák-hâi
>tài lâi ‧gì

sū-ī
> gó-chṳ̄

Mìng-guók sèng-hâu Lièng gă cêu gĭng-ìng Lò̤-nguòng gi éng-sáuk-chiōng gâe̤ng  kiák-sióng-guāng lau
> ... cêu ô kui ... ; muōi-sāu ng-sāi sāi ‘lāu’

dâi-kái ĭ chuó gi siŏng-ngiĕk tàu-nō̤ sê mì-duòng gi
> giang ng giang ... sê sioh dô̤i duòng sioh dô̤i.

nguāi guī ciáh gêu gĭng-nĭk gi sé̤ṳ ngiĕk dŭ mò̤ ngài.
> ... gūi ciáh i-gêu ging-dáng-nik/hiêng-sì-câi ...

Dŏng-sì kiák-sióng-guāng dióh duâi chuó bong-bièng, gâe̤ng duâi chuó lièng kī lì.
> Hiā sèng-hâiu ... dioh duâi gang chuó bieng-dau, ... lièng ‧lā̤. / Hiā sèng-hâiu kiák-sióng-guāng câi duâi gang chuó bieng-dau

Diē-sié buó-dé gi bàng-bàng-táh-táh
> diē sié buó dé iā bàng-táh

chŭi-iòng nâung, dáng-sê iā cóng
> nâung sê nâung, iā cóng

chiòng gèng-dēng guá lau iā sâ̤ sióng-piéng.
> chiòng ‧lā̤ guá iā sâ̤ sióng

Nguāi dó̤i kuàng-gīng gi héng-ké̤ṳ mìng-hiēng duâi kó̤ dó̤i sióng-piéng gi héng-ké̤ṳ.
> Nguāi sing du dioh kiák-sióng-guāng kuàng-gīng ‧lā̤, mò̤ huòng gáu chiòng ‧lā̤ sióng


Lâng huàng lâng céng gi duâi chuó ô-gáu nguāi káh-dièu lau
> Cī duâi gang chuó, ô gáu nguāi bié ‧gì / Cī duâi gang chuó ô gáu nguāi lok

Nguāi â̤ téng lièng-ciék tiăng-dŏng cĭ-găng gi huàng lâe̤ng, iù dék dĕ̤ng bèng gi kiák-sióng-guāng bié gáu dék să̤-sié gi hi ciáh tiăng-dŏng, gái iù hŭ-uái bié gáu âu tiĕng-ciāng, cêu chiông huòng-dá̤ sung-iù ĭ gi gṳ̆ng-dáing siŏh-sáik.
> Cī guó iā dòng, nguāi te̤k mâ̤ cing huôi-é, nṳ̄ kek huà-ngṳ̄ siā nguāi ché̤ṳ lâ.

Nguāi dó̤I Hók-ciŭ duòng-tūng going-dé̤ṳk gi tiáng cêu sê téng có̤-sá̤ cūng-kuāng káh-dièu dăng-cŏng buòi-iōng chók gi.
> Nguāi tiáng ái Hók-ciu gô-dā̤ chuó gì gāng cìng, cô sê có̤ sá̤ cūng-kuāng káh-dièu chók ‧lì.

sīng-mā
>??? 神媽(sìng-mā)? 嬸媽(nīng-mā)?

sing-hô
> sing-bô

ū-cŏng-buô buăng-ciē ī-hâiu, ĭ cêu kék ăng-bà̤ gáu cŭ-uái dêu, hŭng-puói lau lâng găng bùng-găng.
> Ū-cong Buô buang cī/cū-uái/diē ... i cô gâe̤ng nè̤ng... bùng buong dioh lâng dū.

Mā-gŭ ô siŏh ciáh gŏ̤-siông gi ìng-gáh.
> Mā-gu nè̤ng iā bàng-dik

cê-gă siŏh ciáh nè̤ng sĭng-kū ciŏng-giāng
> ... sioh gá nè̤ng ...
‘ciong-giāng’ sê miéh nó̤h é-sé̤ṳ?

Ī-hâiu
> màng-muōi

nàng-dáik lì káng-uông ĭ
> iā ciū lì ché̤ṳ i

Cêu-sáung cūng-kuāng
> cô nâ cūng-kuāng

nguāi káng-giéng gi Mā-gŭ táu-dā̤ dŭ-sê hi-muāng lŏk-guăng, méng dái chiéu-ṳ̀ng
> Nguāi ché̤ṳ dioh i du sê iā chiéu-méng, iā lok-guang

Ĭ dái-nè̤ng iā hō̤, cṳ̀ng-lài mò̤ gâe̤ng nè̤ng găng-giĕk, kō˘-nèng sê ìng-ôi ĭ sê Tiĕng-cuō-gáu-dù ma
> i dâi nè̤ng cing hō̤, táu-dā̤ du mò̤ ..., nguāi giéng-gáe̤k cuòi gâe̤ng i sê hông-gáu ‧gì ô gang guó ngāi.

Báe̤k-muòng sê duòng-tūng gi Tiĕng-cuō-gáu-kṳ̆, hó-dê̤ṳng cêu ô Lò̤-nguòng dék gô gi Tiĕng-cuō gáu-dòng
> Báe̤k-muòng duòng-tūng ī-lì, du sê hông-gáu nè̤ng dêu gì dê-huong, ... cô ô ... dék cā gì Tieng-cuō-dòng
hó-dê̤ṳng sê miéh-nó̤h é-sé̤ṳ?

Nguāi dâ̤-ék huòi tĕ̤k gáu Séng-gĭng cêu sê dióh ĭ chuó.
> nguāi tàu-tàu huòi te̤k dioh Séng-ging cô sê dioh i chuó ‧lā̤

Dŏng-sì nguāi káng-giéng ĭ dái siŏh hó lō̤-huă-giáng káng Séng-gĭng, nguāi cêu iā cháiu dău kó̤ káng.
> Hiā sèng-hâiu, nguāi ... i dái lâu-nè̤ng-giáng káng Séng-ging, nguāi cô iâ dé guó ‧gó̤

Hi buōng Séng-gĭng sê iù êu hióng cō̤ páh-dĭk bà̤ gi, dŭ sê huàng-tā̤-cê, gŭ-gié sê mìng-guók sèng-haiu gi cṳ̆.
> ... sê téng ciáng beng páh dik bà̤ ‧gì, du sê gô-tā̤-cê, gu-gié sê mìng-guók sèng-hâiu ‧gì ngāi
(Nâ ng sê cing gô, huòi cô sê téng Hiong-gē̤ng ô nè̤ng dó̤i-chiū i dái diē gì ngāi)

có̤i-hâiu muôi kó̤
> màng-muōi mò̤ kó̤

mò̤ siōng-gáu cuòi being siŏh ciáh mīng-uōng gi mì-hâng
> Cuōng hiēu cuòi dāng biéng ...

Mā-gŭ gĭng-nièng-màng diŏh Hók-ăng giàng lau, cṳ̆ng-nièng gāu sĕk guī huói, tiăng-gōng ĭ giàng gi iā ăng-siòng
> ... guó hâiu ‧gó̤ ..., hiōng sêu ô gāu sek siông huói, ... i guó sié sèng-hâiu iā siêng.

Dâi-gă
> gó̤h-nè̤ng


Uông ĭ diŏh tiĕng-guók siōng-hók.
> Hiōng-hók

Nguāi ô có̤ guó siŏh ciáh máe̤ng: nguāi diŏh siŏh ciáh iā duâi iā chĭng gi chuó diē-sié káh-dièu
> Ô sioh chók, nguāi â̤ guó-mìng cê-ga dioh sioh lo̤h chuó ‧lā̤ káh-dièu, ciā chuó iā duâi gang, iā ching.

ī-gĭng mò̤-diŏh gi duâi chuó,
> mò̤ ‧gó̤ lāu gì duâi gang chuó

Ciā gèng-gèng gi mā-tàu-chiòng â-dā̤ gi nè̤ng gâe̤ng dâi, ī-gĭng chăng gáu Báe̤k-muòng gi muōi siŏh dó̤i cŏng-tàu diē, nêng-cĭng tiăng, nṳ̄ tiăng â̤ gáu ĭ gōng kī gi Báe̤k-muòng gô-sê̤ṳ.
> Gèng-gèng gì ... du chang gáu ... gieng-dáe̤k/si-sioh léng cong diē sié, sá̤-nê tiang, nṳ̄ â̤ tiang gáu i gōng chók gì...

Dŏ̤-siâ Dieu-hi!
我写作时候思维是华闽并行，而且受华语思维影响太重，很多句法和词汇都华语化，还需多多练习。你的提的问题对我非常有益，我一一来应答，先应答一部分吧。
1, ui 的聲調符號要標在 u 上方——接受

2, 形容詞修飾名詞的時候, 形容詞後跟量詞是閩語的特色, 所以'大房子'都講'大間厝'——接受

3, '動詞+過'用'有+動詞+著(dioh)'來代替.
　　吃過 有食過>有食著
　　去過 有行過>有行著
    ——这种句法在罗源很少用，但是没问题，我会适当使用。
   
4, 形容詞+其+名詞 可以用 形容詞+dióh+名詞代替, 避免文中過多的'其'——这种结构我在罗源极少听见，待查。

5, 牆上, 屋裡, 桌上, 井裡 這裡的'上', '裡' 還有動詞+'起來'的'起來' 用 lā̤ 比較本土
　　牆 lā̤,  厝 lā̤,  桌 lā̤,  井 lā̤,  連 lā̤ (連起來) —— 同意。不过罗源有些小区别，比如"厝 lā̤"在罗源念成"厝 diē"。

6, 動詞+láe̤k 表示 動作完畢 是羅腔的特有吧. 閩縣腔是 動詞+lâi/lâi ‧gó̤/ ‧gó̤——動詞+láe̤k句式可能是罗源特有吧（如果其他邑都没有的话），不过它常表示物的消失，比如跟在上文的chiŏng-bé、tiáh这样的动词后面。常用的表动作终了的是“了”(lau)字。

7, 動詞+'了'表示行進時
　像這句　chiòng gèng-dēng guá lau iā sâ̤ sióng-piéng
　這種情況, 閩縣話都用 動詞+lā̤, 我不知道這是不是羅腔的用法, 我發現你的文章裡面有不少地方有這樣用.
   ——不能说是行进时，只能说是"lau"后面跟状语。“了”最常表示的是动作的完成，这在罗源很常见，可以参看我文中的例子。至于動詞+lā̤的句式，在罗源罕见。

8, 聲調符號這篇錯誤較多, '事業'的'事'該是 sê̤ṳ, 不是上去. '其'要寫作 gì, 不是 gi——这个错误相当抱歉，写大段文字的时候我总犯这种错误，有的是笔误，有的是对调不熟悉，我还需多多练习。

9, 有些概念很長的很多的話, 最後切成短句來寫, 否則用長句寫的話會發現只能用華語的詞彙或句式——同意，你说的很对。不过我也觉得闽语应该有自己的文雅句式，只不过我受华语支配太深，难以避免华语化的长句出现。

10, 我發現你在文章, 名詞+'裡'經常寫作 名詞+diē, 我不知道是否羅腔的用法. 閩縣腔'裡'說成 雙音節的'裡勢', 一般不單說'裡' ——在罗源，diē和diē-sié都可以用，可最常用的是hik-diē，这在口语中极为常见，几乎可以代替我上面所有的diē，我怕你们读的不习惯，所以只用了一个diē。相同的例子我还要举一个：gèng-dēng一词在罗源常用hik-gèng来代替，我在文章里也没有使这个罗源最常见的用法。

áik-áik gi bàng-iòng siông-lā̤
> a̤h-a̤h/ek-ek dióh bàng-iòng gà̤-dēng sié——siông-lā̤ 在罗源很常用，我这句还是维持原句式比较符合个人习惯。

diēng kui
> tang kui——多谢！就该用这个字，我受华语影响太深，一时没想到它。

Báe̤k-liāng liāng-kă â-dā̤, diēng kuĭ duâi-duâi siŏh piéng miĕk-miĕk gi Hók-ciŭ sék gū-chuó
> Mek-mek dióh gòng duâi piéng Hók-ciu sék gô-dā̤ chuó dioh Báe̤k-liāng ka tang kui ‧gó̤——miĕk-miĕk是罗源口音，这句我部分采用你的意见。

nè̤ng-nè̤ng gi Lò̤-nguòng siàng
> Ciā ‘nè̤ng-nè̤ng’ sê miéh nó̤h é-sé̤ṳ?——笔误，应是nâung-nâung，已改。

iā sê nguāi có̤-sá̤ sĕng-uăk guó gi dê-huŏng
> Cū-uái ng sāi sāi ‘guó’ cī bih sṳ̀ lāu. ——说的对！

iā sâ̤ nó̤h ī-gĭng kék suói-nguŏk chék kó̤
> iā sâ̤ nó̤h du gâe̤ng suói-nguok chék mò̤ ‧gó̤——我觉得二者都行

nâ diông nguāi gé-é diē gi gīng gâe̤ng nè̤ng mīng-uōng mâ̤ cāu.
> lâ diông nguāi nō̤ diē sié gâ̤ gé gì hung-gīng gâe̤ng nè̤ng gâ̤ dioh ‧lā̤——罗源用nâ而不是lâ，如果用lâ可能造成理解障碍（在罗源）。

Báe̤k-muòng ô lâng dèu lâe̤ng-lâe̤ng có̤ siŏh ciáh “卜” cê,
> Báe̤k-muòng ô lâng dèu lâe̤ng-lâe̤ng giāng, bà̤ ‧lā̤ o̤h háng-cê “卜” sióng——这句我感觉还是比较符合习惯的，另外罗源在名词后修饰giang的情况不如福州多，仁者见仁吧。

buŏng săng dó̤i.  
> buong sang léng——我习惯用dó̤i，我怎么觉得buong sang déng的déng常常用于食物呢……

ĭ chuó cêu dêu diŏh cŭ-uái
> ng sāi ‘dioh’ cī bih sṳ̀——你说的很对

biáh siông săng iā sâ̤ chĭng-tăi chĭng-tăi
> biáh gà̤-dēng; chiang-tì——这句要万分的感谢你，我当时硬是没想起chiang-tì这个词，就直译了华语，太汗颜了。不过chiang-tì在罗源读成chang-tì

nguāi mók hŭ-uái káng ngṳ̀ gi sèng-hâu iā giăng â̤ láe̤k â
> lé̤ṳk giâ,  Nguāi sê gōng ‘lé̤ṳk’——也许纯粹是语音差异吧

siŏh lŏ̤h gáh-làu gâe̤ng bô siŏh ciáh ngṳ̀-diè.
> sioh lo̤h gáh-làu, iâ ô sioh bih diè——可以接受

dêu làu-siông
> làu-dīng——二者通用吧。不过也许làu-siông是民国以来华语影响的结果。

làu-tăi sê hi cṳ̄ng kók chiòng âu mŭk làu-tăi
> dak-dāu sê hī cṳ̄ng piák chiòng âu gì chà làu-tai——其实我在罗源很少听见dak-dāu这个词，piák这种用法也少见，待证。

bà kī-lì gi-ga-gi-ga có̤-siăng
> bà ‧lā̤ ngi-ngia ngi-ngia giéu——对

cāu-lòng
> guó-dô̤——采纳

áu-chiông
> ??——“好像”的意思，不知áu调有没有标错？或是福州不用这个词？

dung-uâ
> dùng-uâ——疏漏，已补上。

我一般用'都'來表達'已經'這個概念.

nâ/lâ 我是有分的, 前者表'假設', 後者表'僅有'

'dak-dāu'跟'樓梯'不同, 我覺得之間的關係... 好比 人/男人的關係. 前者泛指事物. piák 是靠在牆上的意思

'多謝'的本土講法是'起動'

'好像'閩縣話是說'cêng-chiông', 'o̤h ... hūng-kuāng'

[ 本帖最後由 Dieu-hi 於 2008-1-5 02:18 編輯 ]