三人五眼，长短无后话

Săng ìng ngū ngāng, dòng dōi mò̤ âu-uâ.

这是福州的一句谚语，注意“三人五眼”要用读书音。说的是媒人介绍男女相亲的传说故事。有谁知道故事详情哈？尽量用福州话写下来。

我用普通话写吧，可能是男的，女的，媒婆三个人，有个人眼睛不好，就是三个人五只眼了，那么，相亲的时候，男的或女的有腿长或腿短的，也看不来了，相亲就成功了，就没有后话了
说的是媒婆睁只眼闭只眼

Dâi-mìng Guók sèng-hâiu, ô sioh ciáh dòng-buo-giāng sê dang-gāng (nâ ô sioh lak me̤k-ciu), bô ô sioh ciáh cṳ-nè̤ng-giāng sê piāng-ka. Cī lâng-gì du buóh-āi có̤-cing, nè̤ng hièng cī lâng-gì pó̤-sióng, du ng gâe̤ng cī lâng gì có̤-ching.

Iù-sê cī lâng-gì nè̤ng dák-dák du tō̤ siàng diē-sié dék ô-miàng gì sioh ciáh muòi-bò̤, hāu i tá cê-ga gōng-ching. Ciā muòi-bò̤ iâ cing kū-nō̤, hùng-nè̤ng dâ̤ báik ‘â̤ ciáng-siòng’ gì nè̤ng du mâ̤ tō̤ pó̤-sióng nè̤ng có̤-ching. Ciā muòi-bò̤ siōng-siōng lâ, āi ciong cī lâng-gì dò̤ gái-sêu ké̤ṳk dó̤i-huong. I sioh siōng-hō̤, cêu cṳ̄-káik gáu lâng-gì chió lă̤ gōng-ching.

I gáu dòng-buo-giāng chió, gâe̤ng i gōng: ‘Nguāi tá nṳ̄ ché̤ṳ dioh sioh ciáh cṳ-nè̤ng-giāng, i sang iā cóng, gâe̤ng nṳ̄ cing puói, nguāi mìng-dáng gáu-sêu ké̤ṳk nṳ̄’. Hī dòng-buo-giāng gōng: ‘Nguāi ciā pó̤-sióng, cṳ-nè̤ng-giāng â̤ hièng mâ̤’? Muòi-bò̤ gōng:‘Nṳ̄ ng sāi giang, gáu sèng-hâiu nṳ̄ áng nguāi ká nṳ̄ gì có̤, cêu mò̤ dâi-gié lāu’.

Muòi-bò̤ bô gáu cṳ-nè̤ng-giāng chió, gâe̤ng cṳ-nè̤ng-giāng gōng i tá cṳ-nè̤ng-giāng ché̤ṳ dioh nàng-huong lāu. Cṳ-nè̤ng-giāng iâ giang káng-ching sèng-hâiu bek-nê-nè̤ng káng-chók i sê pó̤-sióng, ng gâe̤ng i có̤-ching. Muòi-bò̤ iâ hāu i ng sāi giang, gâe̤ng i gōng : ‘Káng-ching hī ge̤ng, nṳ̄ kók chió lă̤ dīng, nṳ̄ dò̤ sioh tiong iē sô̤i, du ng-te̤ng dêng-dâe̤ng, iâ ne̤ng giàng-dâe̤ng, gáu dòng-buo-giāng giàng kó̤ mâing, nṳ̄ câ̤ sāi kiâ kī, cūng-kuāng cêu mâ̤ báuk-giâ lāu’. Cṳ-nè̤ng-giāng tàu dáuk lâ, éng gōng ‘tiang diē gŏ̤ lāu’.

Gáu káng-ching hī ge̤ng, muòi-bò̤ gâe̤ng dòng-buo-giāng gōng: ‘Câi-i sié-nó̤h dâi-gié, nṳ̄ du dioh káng sèng-sáu, nâ buóh-káng cṳ-nè̤ng-giāng iâ nó̤h-kō̤ me̤k-ciu hā̤ lă̤ káng, tàu du ng-te̤ng chia-lia guó ciáng-méng káng i. Nṳ̄ nâ mò̤ áng nguāi gōng gì có̤, báuk-giâ gŏ̤, káng-ching mâ̤ siàng-hua nguāi mò̤ dang-tái’. Lâng-gì gōng hō̤ cêu giàng kó̤ cṳ-nè̤ng-giāng chió lă̤.

Gáu cṳ-nè̤ng-giāng chió sèng-hâiu, cṳ-nè̤ng-giāng áng muòi-bò̤ gōng gì, diâng-diâng sô̤i iē lă̤. Cṳ-nè̤ng-giāng sô̤i iē lă̤, ciā dòng-buo-giāng táu-dā̤ mò̤ káng chók i sê piāng-ka. Dòng-buo-giāng gáu cṳng-nè̤ng-giāng chió sèng-hâiu, du mò̤ ciáng-méng káng cṳ-nè̤ng-giāng, ciā cṳ-nè̤ng-giāng ché̤ṳ dioh gì du sê dòng-buo-giāng gì ciâ-méng, mò̤ ché̤ṳ dioh dòng-buo-giāng lêng-nguôi sioh beng méng, ing-cuòi, cṳ-nè̤ng-giāng iâ mò̤ káng chók dòng-buo-giāng sê dang-ngāng.  

Káng sák, muòi-bò̤ muóng lâng-gì â̤ dé̤ṳng-é mâ̤, lâng-gì du gōng â̤. Muòi-bò̤ gáu sing-muōi gōng: ‘Sang-ìng ngū-ngāng, dòng-dō̤i mò̤ âu-uâ’. Gōng hō̤ cêu dái dòng-buo-giāng giàng diōng gŏ̤.

Gáu lâng-gì buái-dòng du siàng-guoh gŏ̤ dêu, ciá hiēu gâe̤ng muòi-bò̤ guoh-piéng gŏ̤, ciá báik cê-ga tō̤ gì iâ sê pó̤-sióng. Lâng-gì cêu kó̤ tō̤ muòi-bò̤ sáung-só, muòi-bò̤ dā-biêng gōng: ‘Màng-tàu káng-ching sèng-hâiu, nguāi du gōng gŏ̤ lāu “Sang-ìng ngū-ngāng, dòng-dō̤i mò̤ âu-uâ”’. Lâng-gì tiang uòng, mò̤ uâ gōng.

按照我以前聽過的寫, 但是媒婆最後具體怎麼用那句話狡辯我忘記了.
我其實聽過兩個版本, 另外一個版本是說男的piang-ka, 女的dang-ngang, 看親的時候媒婆叫女的坐在閣樓斜著看他, 叫男的騎驢. 不過好像不是福州本地的.

大家试着读懂阮的平话字，不会的提出来问吧，我真的希望大家能认认真真学习罗马字。最后关于这个传说，福州话里还有句俗话：“媒侬喙，犬放屁。”

这句谚语，包括典故，闽南语同样也有。而且几乎是一样的。 好神奇哦～～

闽南语叫做“三人共五目，日后无长短骹话”

潮州话也有，是说“三人五目,日后勿呾长短骹话”。

看来是泛闽普适的典故和谚语。

真想见识一下最原初的共同闽语是啥模样~

沒有共同閩語，只有某個時代的閩語，因為閩語是一波又一波的移民或者一波又一波讀音影響下的。一開始就分家了，漸行漸離了。

修改一下：最最初始的闽语甚至古吴语状态。

当然是一波一波形成的，但是总有个第一，后来的也会承继先前的一些东西。所以我说的共同闽语是最初始的那种闽语，不一定具有所有后来各系闽语变化的原因解释力，但有保存一些共同的祖元素 。

我不是指“波浪理论”“词汇扩散理论”等提出之前的那种机械的突变分裂谱系树模式的共同闽语，只是说闽语在被认作有特色的一个方言时候的最初状态，它必然以某种形式影响了后来形成的其他闽语分支。

嗯，的確有共同的底層，所以我只敢說是某個時代的閩語，包括吳閩都有很深的淵源。

應該有一個共同閩語, 然後互相分裂. 我覺得原始閩語肇始於閩北, 然後隨移民傳導閩東跟閩南.
否則, 不能解釋某些只有閩語才有的音韻特色